Ο Ηρακλής Κυναγίδας της Δολίχης
Antonio del Pollaiuolo, Hercules and the Hydra, 1475
Η λατρεία του θεού ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Άνω Μακεδονία (από τον 3ο αι. π.Χ. απαντάται στην Πέλλα και τη Βέροια) και μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση (1ο αι. π.Χ. – 1ο αι. μ.Χ.) εμφανίζεται και σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Ο θεός, ως Κυναγίδας και κατά μία άποψη, προστάτευε το κυνήγι, το οποίο ήταν η κύρια ασχολία της άρχουσας μακεδονικής τάξης και του βασιλικού οίκου και και κατ’ επέκταση τους κυνηγούς.
Στην Καισάρεια έχει βρεθεί μία μαρμάρινη παραλληλεπίπεδη βάση αγάλματος, η οποία χρονολογείται στον 1ο αι. π.Χ. και φέρει το εξής κείμενο: «<ω>τας / [….]. άμου Δολιχαῖος / [από] Θεσσαλίας και Πορ-/[ίω]ν Ἰολάου ἱερητεύσαν-/[τε]ς ‘Ηρακλεῖ Κυναγίδαι / [χαρ]ιστήρια». Η επιγραφή είναι αναθηματική και αναφέρει τα ονόματα τριών ανδρών οι οποίοι είχαν χρηματίσει ιερείς του Ηρακλή Κυναγίδα. Ο Δολιχαίος ήταν, προφανώς, μέτοικος στην περιοχή της Αιανής, όπου ήταν διαδεδομένη η λατρεία του Ηρακλή Κυναγίδα.
Η σχέση της Περραιβικής Τρίπολης με την όμορη Μακεδονία επιβεβαιώνεται κατά τον 4ο αιώνα από μια αναθηματική επιγραφή στην οποία οι πόλεις Δολίχη, Πύθιο και Άζωρος δεν αναφέρονται ως περραιβικές, καθώς και από τις επιγραφικές μαρτυρίες του αρχαιολογικού χώρου της Δολίχης στην περιοχή του Καστριού, οι οποίες επισημαίνουν ότι η Μακεδονία κυριάρχησε στην Περραιβία από τα μέσα του 4ου αι. μέχρι το 197 π.Χ.
Η λατρεία του Ηρακλή Κυναγίδα, σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα, εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου του Καστριού της Δολίχης.
_______________________________
Δεριζιώτης Λ. και Κουγιουμτζόγλου, Σπ., 2006. Χριστιανική Περραιβία. Τοπογραφικές και Ανασκαφικές Έρευνες. Στα Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης με τίτλο «Αρχαιολογικό Έργο Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, 2003», τ. Ι: Θεσσαλία. Βόλος: Υπουργείο Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, σ.σ. 389-401.
Ριζάκης Θ. – Τουράτζογλου, Γ. Επιγραφές Άνω Μακεδονίας (Ελίμεια, Εορδαία, Νότια Λυγκηστίς, Ορεστίς). Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα 1985 τ. Α.
Κεραμόπουλος, Α. «Ανασκαφαί και Έρευναι εν τη Άνω Μακεδονία». Αρχαιολογική Εφημερίς, Περιοδικόν της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Τυπογραφείον Εστία, Αθήνα 1933, 25-67.
Χατζηνικολάου, Κ. Οι λατρείες των Θεών και των Ηρώων στην Άνω Μακεδονία κατά την αρχαιότητα (Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα, Λυκγηστίδα), διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2007.
ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ 