Σε εφαρμογή Ομόφωνης Απόφασης της Ολομέλειας του Περιφερειακού Κέντρου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Θεσσαλίας οργανώθηκαν επετειακές εκδηλώσεις τιμής για να τιμήσουμε τα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Οι επετειακές εκδηλώσεις τιμής του ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Θεσσαλίας εντάσσονται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων τιμής προς την Επανάσταση του 1821 που οργανώνονται από την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.
Δεδομένων των συνθηκών πανδημίας, οι εκδηλώσεις αυτές προς το παρόν περιορίζονται σε ομιλίες Επιστημόνων από κάθε μεριά της Θεσσαλίας με ειδίκευση στα θέματα που θα παρουσιαστούν που θα πραγματοποιηθούν διαδικτυακά. Τα θέματα αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά των συνθηκών στη Θεσσαλία και ειδικότερα αφορούν στις ακόλουθες περιοχές: α) στη συνεισφορά της Εκκλησίας στην πνευματική κίνηση και την παιδεία, β) σε θέματα παιδείας και κοινωνίας, γ) σε θέματα διδακτικής της ιστορίας, δ) σε Επαναστατικά κινήματα και ε) σε θέματα εκπαίδευσης.
Το πρόγραμμα των κύκλων ομιλιών είναι το ακόλουθο:
Τετάρτη 24/3: «Συνεισφορά της Εκκλησίας στην πνευματική κίνηση και την παιδεία» (18:00-20:00)
Οι δοσοληψίες της μονής Ολυμπιώτισσας Ελασσόνας, σύμφωνα με το κατάστιχο 218 (Κατάταξη Ευαγ. Σκουβαρά), την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης (23-4-1823 έως 23-4-1824)
18:50-19:10
Λαφαζάνης Μιχάλης, Δάσκαλος, Διδάκτορας Ιστορίας της Εκπαίδευσης
Ο Δάσκαλος Ιωάννης Πέζαρος και η συμβολή του στην Παιδεία της Θεσσαλίας
Γρηγόριος Κωνσταντάς (1756-1844): η παιδεία που οδηγεί στην ελευθερία του Γένους
19:30-19:50
Δευτέρα 29/3: «Παιδεία & Κοινωνία το 1821» (18:00-20:00)
Χατζηλέλεκας Δημοσθένης, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου, Κοινωνικός Ανθρωπολόγος, Διδάκτορας Βαλκανιολογίας και Διδάκτορας Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης Σ.Ε.Ε. ΠΕ70 ΠΕΚΕΣ Θεσσαλίας
«Διάλογος περί Πολιτείας και περί Παιδείας», μέσα από χειρόγραφο του Σεπτεμβρίου του 1820, που έγραψε ο Θεσσαλός Λόγιος-Παιδαγωγός Στέφανος Κομμητάς στο Βουκουρέστι της Βλαχίας
18:10-18:30
Παύλου Νικόλαος PhD, MTh, MA Θεολόγος-Ιστορικός, Σ.Ε.Ε. ΠΕ01 ΠΕΚΕΣ Θεσσαλίας
«Η κοινωνική αποτύπωση του ΄21 στο έργο του Γιάννη Κορδάτου
18:30-18:50
Τσακνάκης Ευάγγελος, Πολιτισμολόγος, M.sc στην Πολιτική Υγείας και τον Σχεδιασμό Υπηρεσιών Υγείας, M.A. στη Δημιουργική Γραφή
Ο Αρσένιος Περραιβός: Στιγμιότυπα από τη ζωή του και από τη συμμετοχή του στην Επανάσταση
18:50-19:10
Πάνος Κωνσταντίνος, Φιλόλογος – Ερευνητής
Η Λάρισα από το 1810-1825 μέσα από τις Επιστολές του Ιωάννου Οικονόμου – Λογιωτάτου του Λαρισσαίου
19:10-19:30
Τρίτη 30/3 Εισηγήσεις για τη Διδακτική της Ιστορίας – Συνεργασία με το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ως παράδειγμα καλών πρακτικών στη διδακτική προσέγγιση της Ιστορίας στην εκπαίδευση (18:00-20:00)
Η διδασκαλία της Ιστορίας στο Γυμνάσιο και το Λύκειο μέσα από τεκμήρια και πηγές
19:10-19:30
Τετάρτη 31/3: Επαναστατικά κινήματα και Εκπαίδευση
Παύλου Νικόλαος PhD, MTh, MA Θεολόγος-Ιστορικός, Σ.Ε.Ε. ΠΕ01 ΠΕΚΕΣ Θεσσαλίας
Οι περιπέτειες του επισκοπικού επιτρόπου των Δήμων Γαρδικίου Κρεμαστής Λαρίσης, Πτελεού και Σούρπης Μακαρίου στην Τουρκοκρατία και στην εποχή του Όθωνα.
2021-1821: γεφυρώνοντας τον χρόνο μέσω του ζωγράφου Θεόφιλου
19:20-19:40
Λέκκα Φένια, Ιστορικός, Δρ Ιστορίας, Υπεύθυνη του Μουσείου Πόλης Καρδίτσας
Το κονάκι του Αγναντερού: μία ή περισσότερες προτάσεις ερμηνείας
19:40-20:00
Καλούμε όποιον/όποια επιθυμεί να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις προκειμένου ο διάλογος που θα αναπτυχθεί να αναδείξει τις αποχρώσεις των συνθηκών που επικρατούσαν την περίοδο εκείνη και να δώσει απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματα.
Αμέσως μετά τον βομβαρδισμό κατά την Μεγάλη Εβδομάδα και την στρατιωτική κατάληψη της Ελασσόνας στις 18 Απριλίου 1941 από τους Γερμανούς, άρχισαν μέσα στο Μάη να οργανώνονται οι πρώτοι πυρήνες της Εθνικής Αντίστασης στην επαρχία Ελασσόνας.
Πολύ γρήγορα ο ένοπλος «ΕΛΑΣ» ανέλαβε δράση κατά των κατακτητών Ιταλών που εν τω μεταξύ αντικατέστησαν τους Γερμανούς και στη συνέχεια μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943, κατά των Γερμανών, με αποκορύφωμα τη νικηφόρα μάχη στο Σαραντάπορο τον Ιούνιο του 1943 που έστειλε παγκόσμιο μήνυμα νίκης της Αντίστασης των Ελλήνων ενάντια στον πανίσχυρο φασιστικό άξονα.
Οι κατακτητές μην μπορώντας να νικήσουν τα αντάρτικα τμήματα του ελληνικού λαού, εφάρμοσαν στον άμαχο πληθυσμό, κατά παράβαση κάθε διεθνούς δικαίου, τακτικές αντιποίνων και εγκλημάτων πολέμου. Οι Ιταλοί και αργότερα οι Γερμανοί με τους συνεργάτες τους «λεγεωνάριους» και τους ΠΑΟτζήδες δοσίλογους του «Μιχάλαγα», βομβάρδισαν, πυρπόλησαν και λεηλάτησαν 40 χωριά, κάποια περισσότερες από μια και δυο φορές, έκλεψαν ζώα, άρπαξαν τις σοδιές, έκαναν πλιάτσικο στις προίκες των κοριτσιών και εκτέλεσαν πάνω από 444 άμαχους πατριώτες, γυναίκες, γέρους και παιδιά. Είναι συγκλονιστική η περιγραφή του Ιωάννη Γκότση στο βιβλίο του «ΦΛΟΓΕΣ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟ», (την 16η Φεβρουαρίου του 1943, όταν οι Ιταλοί φασίστες κουράστηκαν να εκτελούν τους κατοίκους του Δομενίκου παραχώρησαν τη θέση τους σε άλλους μεταξύ των οποίων ήταν και «λεγεωνάριοι»). Αλλά και η μυστική διαταγή 1/7/1943 του Γερμανού υποστράτηγου Μπέκερτ, (Οι Έλληνες που πλησιάζουν σε απόσταση βολής να σκοτώνονται χωρίς προειδοποίηση. Να κατάσχονται τα δημόσια και ιδιωτικά τρόφιμα και οι εγκαταστάσεις των να ανατινάζονται).
Η Ένωση Θυμάτων και καμένων Κτιρίων κατοχής Μαρτυρικής κοινότητας Τσαριτσάνης και χωριών της Επαρχίας Ελασσόνας, με αφορμή την ημέρα μνήμης της εκτέλεσης των άμαχων πατριωτών στο Σαραντάπορο στις 19/1/1944, αναδημοσιεύει συμπληρωμένο και με άλλα ονόματα τον ενιαίο κατάλογο θυμάτων 1940 – 1944 της επαρχίας Ελασσόνας.
Κατάλογος – μνημείο ανθρώπινης θυσίας 77 χρόνια μετά την απελευθέρωση, δημοσιεύουμε αυτόν τον κατάλογο – μνημείο ανθρώπινης θυσίας, για δυο λόγους.
Πρώτον, για να προσθέσουμε τα ονόματα θυμάτων, καμένων χωριών και άλλων ιστορικών στοιχείων που η πρώτη καταγραφή από την «Εθνική Αλληλεγγύη» τον Δεκέμβρη του 1944, (όταν τα αποκαΐδια των χωριών ακόμα κάπνιζαν), δεν συμπεριέλαβε στις καταστάσεις της. Όπως τα ονόματα των τριών ανήλικων παιδιών της δολοφονημένης Αννέτας Τσανούσα από το Λιβάδι, των δέκα άμαχων της Γεράνειας, των θυμάτων της Ελασσόνας, της Μηλέας και άλλων. Αλλά και να υπενθυμίσουμε ότι αυτός ο κατάλογος ήταν και θα παραμείνει ανοικτός, γιατί όπως μας πληροφορούν οι συμπατριώτες μας από τη Σκαμνιά, εκτός από τα καταγεγραμμένα θύματα, το 1943 από τις κακές συνθήκες διαβίωσης, την πείνα και τις αρρώστιες, πέθαναν περίπου 100 συγχωριανοί τους. Το ίδιο συνέβη στην Άζωρο και σε άλλα χωριά.
Και δεύτερον, γιατί όπως έγραψε ο Αντιστασιακός Θεόδωρος Καριπίδης στο βιβλίο του, «Εαμική Εθνική Αντίσταση, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος Πόλεμος», (έναν πραγματικά ιστορικό θησαυρό), «τα λέμε και τα γράφουμε όλα αυτά, γιατί πιστεύουμε πως η γνώση της ιστορίας μας είναι αστείρευτη πηγή και δύναμη για την παραπέρα ανάπτυξη και δημιουργία και πως το μεγαλύτερο αμάρτημα απέναντι στη πατρίδα μας, είναι το να μη γνωρίζουμε την ιστορία της και ακόμα χειρότερα το να μη θέλουμε να μάθουμε την ιστορία της».
Κατάλογος θυμάτων
Αγιονέρι. Πυρπολήθηκε το 1944. Θύματα στην κατοχή: Στουρνάρας Χρήστος κάηκε από τους Γερμανούς το 1944 και ο γιος του Στουρνάρας Στέργιος από νάρκη το 1942.
Άγιος Δημήτριος. Πυρπολήθηκε τρεις φορές το 1943. Εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στις 23/2/1943 στον σιδηροδρομικό σταθμό της Κατερίνης, σε αντίποινα για το σαμποτάζ στα ορυχεία χρωμίου από τον ΕΛΛΑΣ: Γκρέμος Αθανάσιος Ιωαν, Θεοδώρου Νικόλαος Δημ, Καραγιάννης Αθανάσιος Ιωαν, Κατέλης Κωνσταντίνος Γεωρ, Κατσαβός Γεώργιος Ιωάν, Κατσαβός Ιωάννης Δημ, Κλαπάνης Βασίλειος Δημ, Κόρακας Αναστάσιος Χρήστου, Κόσυβας Αθανάσιος Γεωρ, Κουκοδήμος Κωνσταντίνος Ιωαν, Μανίκας Ιωάννης Δημ, Μπαντόλας Γεώργιος Δημ, Μπουρονίκος Αστέριος Νικ, Ντρουφλιας Κωνσταντίνος Δημ, Παπαγρηγορίου Αναστάσιος Γρηγ, Τούρτας Γεώργιος Ιωαν, Τούρτας Νικόλαος Ιωαν, Τριανταφύλλου Αθανάσιος Γεωρ, Τριανταφύλλου Γεώργιος Κων, Τριανταφύλλου Ιωάννης Γεωρ, Τσανάκας Αναστάσιος Δημ, Τσαούσης Κωνσταντίνος Ιωαν, Τσαούσης Χρήστος Κων, Τσαούσης Δημήτριος Ιωαν, Τσαούσης Ηλίας Νικ, Τσαούσης Νικόλαος Γεωρ, Τσινής Αθανάσιος Γεωρ, Τσινής Αθανάσιος Νικ, Τσινής Ιωάννης Γεωρ, Τσινής Χρήστος Αστερ, Χατζής Ιωάννης Γεωρ, Χρήστου Γεώργιος Αθαν.
Εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς μέσα στο χωριό: Αρβανίτη Ελένη Ν, Βαλτασαρης Νικόλαος Δ, Γατσιος Κωνσταντίνος Ι, Γκρέμου Μεταξία Γ, Ζέρβα Αικατερίνη Α, Κλαπανης Ευάγγελος Δ, Μπατζογιάννη Μαρία Ι, Παπαγρηγορίου Νικόλαος Γ, Παπανικολάου Μαρία Ν, Τσαλου Ελένη. Χρήστου Αθανάσιος Ι,
Πεσόντες στην Αλβανία, Γκουτζικας Δημήτριος Κ, Γκρέμος Νικόλαος Γ, Ζέρβας Ιωάννης Κ. Κατσιγιάννης Γεώργιος Χ, Κοσμάς Γεώργιος Κ.
Άζωρος. Πυρπολήθηκε στις 5/7/1943, στις 22/9/1943 και στις 10/2/1944.
Θύματα στο μέτωπο της Αλβανίας: Γκουνέλας Δημήτριος Χρήστου, Κοντοτάσιος Δημήτριος. Θεοδώρου.
Αμούρι. Μπέλος Κωνσταντίνος Χρήστου.
Ασπρόχωμα. Πυρπολήθηκε ολοσχερώς το 1943. Θύματα στην Αλβανία: Καραναστάσης Κωνσταντίνος, Κόσιβας Δημήτριος.
Βαλανίδα. Πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς το 1943 λίγα σπίτια. Θύματα στη κατοχή: Παζάρα Άννα του Νικολάου, Παζάρας Σπύρος του Αθανασίου.
Βερδικούσια. Πυρπολήθηκαν το Νοέμβριο του 1943 από τους Ιταλούς πέντε κατοικίες, έπειτα οι Γερμανοί πυρπόλησαν το σχολείο την εκκλησία και τέσσερις κατοικίες και στις 2/2/1944 οι Γερμανοί έκαψαν περισσότερα από 50 σπίτια.
Γυναίκες που έκαψαν οι Γερμανοί μέσα στα σπίτια τους, Γελαλή Ιωάννα Μάρκου, Ματζαρή Ιωάννα Δημητρίου, Οικονόμου Αναστασία (κόρη της Αναστασίας ένδεκα χρονών), Οικονόμου Αναστασία Αθανασίου (μάνα), Σβάρνα Ιωάννα Γεωργίου, Τσιότρα Μαρία Δημητρίου.
Βλαχογιάννι. Πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς το 1943 και καταστράφηκαν και τα αρχεία της κοινότητας. (Στο Βλαχογιάννι το 1942 οι λεγεωνάριοι βασάνισαν τον Ταγματάρχη Μπαλτούμα που πέθανε ύστερα από τρεις μήνες, Χουρίδης Β. σελ. 94).
Πεσόντες στην Αλβανία: Μαγαλιός Αστέριος, Γκουρομπίνος Αθανάσιος, Λυτσιούλης Χαρίλαος.
Γαλανόβρυση. Πεσόντες στην Αλβανία: Σεβαστός Δημήτριος. Θύματα στην κατοχή: Ζαμπέλης Παναγιώτης 1944.
Γεράνεια. Πυρπολήθηκε το 1943 και κλάπηκαν αρκετά ζώα, Θύματα από το 1941 έως το 1944: Γεωργίου βασιλεία, Γεωργίου Βασίλειος, Γεωργίου Δέσποινα, Γεωργίου Σωτήριος, Γκανάτσιος Ιωάννης, Ζιάκος Αθανάσιος, Ζυγούρης Βασίλειος, Νίκου Δημήτριος, Παπαγιάννης Αστέριος, Παπαγιάννης Θωμάς.
Γιαννωτά. Πυρπολήθηκε το 1943, Θύμα στην κατοχή: Κοκότσικας Γρηγόριος.
Καλλιθέα. Πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς το 1943 1944. Θύματα στην κατοχή: Ελευθεριάδης Γεώργιος Ελευθ. 1942, Κατωκίδης Ανέστης, 1942, Στεφανίδης Κωνσταντίνος Ελευθ. 1942, Χαλκίδης Πάυλος 1942, Αχπατζίδης Βασίλειος (Μαστροβασίλης) 4/7/1943, Γεωργιάδης Αναστάσιος Γεωρ. 4/7/1943, Γεωργίνης Αντώνιος 4/7/43, Θερσίδης Γεώργιος Αποστ. 4/7/1943, Ναζλίδης Συμεών Αθαν. 4/7/1943, Παπαδόπουλος Παναγιώτης Κων. 4/7/1943, Σακαλίδης Θεόφιλος Ελευθ. 4/7/1943, Σακαλογλου Σάββας Ευθ. 4/7/1943, Τσακιρίδης Κωνσταντίνος Νικ. 4/7/1943, Χριστοφορίδης Ιωάννης Χαρ. 4/7/1943, Ευθυμιάδης Ιωάννης Ευστ. 18/4/1944, Καρκαβανίδης Δημήτριος Κων. 18/4/1944.
Καρυά. Λεηλατήθηκε επανειλημμένα από τους Ιταλούς και τους «λεγεωνάριους» και το 1943 από τους Γερμανούς. Πυρπολήθηκαν την Μεγάλη Παρασκευή το 1943 πάνω από 280 σπίτια. Θύματα στην κατοχή: Γκόλτσιος Κωνσταντίνος του Ιωάννη ετών 18, Αργάνης Ιωάννης, Βαγενάς Ευθύμιος, Γκιάτος Κωνσταντίνος (από Τσαριτσάνη), Γκουλέτσας Αθανάσιος του Χρήστου, Λαφαζάνης Αντώνιος του Γεωργίου ετών 43, Σαμαράς Χρήστος του Ιωάννη ετών 18.
Κεφαλόβρυσο. Πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς αρκετές κατοικίες. Θύματα στην κατοχή 1941 1944: Ζάχου Ελένη, Κοντοκώστα Παρ, Τάκα Χαρίκλεια.
Θύμα στην Αλβανία: Κατσόγιαννος Ελευθέριος του Δημητρίου.
Κρανέα. Πυρπολήθηκε τον Φεβρουάριο 1944. Θύμα 10/2/44: Λιάπη Ευαγγελή.
Κρυόβρυση (Πουλιάνα). Λεηλατήθηκε (ζωομάζομα) από τους Ιταλούς το 1942 και βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς το 1943. Θύματα στην κατοχή: Βαρλάμης Χρήστος ετών 30, Γαλάνης Νικόλαος ετών 22, Γερογιάννης Αθανάσιος ετών 22, Καραγιάννης Δημήτριος ετών 80, Κουτσοπάγος Κωνσταντίνος 22, Μαλισιώτης Κωνσταντίνος ετών 21, Τσιλοφίτης Κωνσταντίνος ετών 22.
Λιβάδι. Λεηλατήθηκαν επανειλημμένα οι σοδιές, χιλιάδες γιδοπρόβατα και αγελάδες ακόμα και προίκες κοριτσιών από τους Ιταλούς και λεγεωνάριους συνεργάτες τους. Πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς στις 3/7/1943 και 17/7/1943 πάνω από πεντακόσιες κατοικίες.
Θύματα στην κατοχή: Αντωνίου Γιάννης Νίκου, Αντωνίου Δαμαλή (γιαγιά), Κλεονίκη (κόρη), Βαρβαρέζος Κωνσταντίνος, Γαζέτης Κωνσταντίνος Γεωργίου 1944, Γαζέτης Κώστας (16 ετών) 1944, Γαζέτης Κωνσταντίνος 3/7/43, Γεωργούλη Ρίνα Ν. Γιάγκος Λευτέρης Ι. Δαμαλής Γιάννης Α. Δαμκαούτης Νίκος, Καπέτης Κώστας, Καπέτης Μήτσος Σάκη, Καπέτης Μιχάλης Δημητρίου, Καπέτης Νίκος Σάκη, Καρανίκας Γεώργιος Αντωνιου, Καρανίκας Χαράλαμπος Νικολάου, Κίτσας Ξενοφών Κωνσταντίνου, Κολοβός Γεώργιος Αχιλλέα (11 ετών από νάρκη το 1942), Κουτσιάης Αντώνιος, Κουτσιάης Γιάννης, Κουτσιμάνης Νίκος (Λούκας) το Γένος Ράπτη, Μακρής Δημήτριος Κωνσταντίνου, Μεταξιώτης Δημήτρης Στεφάνου, Ντάμπος Αντώνιος, Ντάμπος Κωνσταντίνος, Ντάμπος Κώστας, Παπακωνσταντίνου Πέτρος (Παπαντίνας), Παρτάλας Δημήτριος Ιωάννη, Πατσικας Κώστας Αθανασίου, Περδίκης Θωμάς Ι. Προκόβα Αγλαϊα, Τζημαγιώργης Σωτήρης, Τριάρχου Γεώργιος, Τσαλιός Γιάννης, Τσανούσα Αννέτα (και τα τρία ανήλικα παιδιά της από δυο έως πέντε χρονών), Τσανούσας Κωνσταντίνος (γιος της Αννέτας), Τσανούσα Αικατερίνη (κόρη της Αννέτας), Τσανούσα Ρεβέκα (κόρη της Αννέτας), Τσανούσας Α. Τσιρογιάννης Κώστας, Φαρδής Δημήτριος Μ. Χαρίσης Αθανάσιος, Χασιώτης Τάκης (Παπαδής), Χρυσικός Δημήτριος Ηλία.
Λόφος. Πυρπολήθηκε το 1943, Θύματα στην Αλβανία: Γανωτής Ιωάννης, Καζάνας Ιωάννης.
Λουτρό. Πυρπολήθηκαν στις 10/02/1944 η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και 27 κατοικίες. Θύματα κατά της Ιταλικής και Γερμανικής κατοχής. Μαρτίνης Χρηστος, Μπλιώνας Στέφανος.
Λυκούδι. Πυρπολήθηκε στις 10/2/43, βομβαρδίστηκε στις 6/7/43 και ξανά κάηκε από τους Γερμανούς στις 7/7/43. Οι Ιταλοί με τους Δοσίλογους «λεγεωνάριους» λεηλάτησαν και πυρπόλησαν πάλι το χωριό τον Αύγουστο του 1943. Θύματα από τον βομβαρδισμό: Οι αδελφές, Βραγκαλή Βάγια, Βραγκαλή Γλύκα. Στις 7/7/43, Ματζαφλάρας Διονύσης, Τζικούλας Δημήτριος του Νικολάου. Τον Νοέμβρη του 1943 στην Καλαμπάκα σκοτώθηκε σε μάχη ο Γκανάτσιος Βασίλης Ιωάννου. Στις 10/1/44 από χειροβομβίδα οι, Αλεξόπουλος Γιάννης Δημητρίου, Σιακαβάρας Χαρίλαος Στάυρου. Στις 20/2/43, Αλεξόπουλος Βασίλης Τρ. Τον Μάιο του 1944 στα Γιαννιτσά εκτελέστηκε ο Καρατζίκος Αχιλλέας, ο ήρωας Ιερολοχίτης Δημούλας Παναγιώτης Υπολοχαγός, σκοτώθηκε στις 16/10/1944 στον Μούδρο της Λήμνου, το 1943 ο Παγώνης Αθανάσιος του Νικολάου, Αλεξόπουλος Γιάννης του Αθανασίου, Τζίκας Αντώνιος Κωνσταντίνου, Τσιγάρας Κωνσταντίνος Γεωργίου.
Μηλέα. Λεηλατήθηκε επανειλημμένα και κλάπηκαν οι σοδιές το 1942 και πυρπολήθηκε το καλοκαίρι του 1943.
Θύματα 1940 – 1944: Γαλάρας Αθανάσιος του Δημητρίου, Διαμαντής Γεώργιος του Χρήστου (17 ετών), Ζορμπάς Δημήτριος του Χρήστου, Ματούλας Νικόλαος, Μπίτος Γεώργιος του Νικολάου, Παλάτζας Αθανάσιος του Νικολάου, Παπαθανασίου Αθανάσιος του Νικολάου, Πιπίλη Βασιλική (σύζυγος του Κωνσταντίνου), Πιπίλης Κωνσταντίνος, Τζάνας Ιωάννης του Αθανασίου.
Μικρό Ελευθεροχώρι. Πυρπολήθηκε ολοσχερώς στις 3/3/1943. Θύμα στη κατοχή: Τσιουπλιάκας Γεώργιος.
Ολυμπιάδα. Πυρπολήθηκε τον Μάρτιο – Απρίλιο του 1943 το 60% των κατοικιών. Θύματα στην κατοχή 1941 1944: Καλπαχίδης Στάυρος, Σαββίδης Σάββας, Σαρναζίδης Συμεών, Ταμουρίδης Σάββας, Ταμουρίδης Δημήτριος, Ταμουρίδης Αλέξιος, Ταμουρίδης Παύλος, Τσερτικίδης Ανδρέας (πατέρας), Τσερτικίδης Ιάκωβος (γιός).
Πεσόντες το 1940-41 στην Αλβανία: Ζυραντίδης Μωυσής, Κοντελίδης Γεώργιος, Μωυσίδης Σάββας, Τσερτικίδης Χαράλαμπος.
Παλαιόκαστρο. Θύματα στην κατοχή 1941-44: Καραλής Ιωάννης, Μαχαιράς Νικόλαος. Θύματα το 1940: Γκουτζέλας Αθανάσιος, Δόλγηρας Βασίλειος.
Πετρωτό. Πυρπολήθηκε το 1943. Θύμα στη κατοχή: Γιανούλης Νίκος, Γιανούλης θεμιστοκλης.
Πραιτώρι. Θύματα στην κατοχή 1941-44: Γαλάνης Αναστάσιος.
Πύθιο. Πυρπολήθηκε μερικώς από τους Ιταλούς το 1941, λεηλατήθηκε και ξανακάηκε ολοσχερώς το 1943 από τους Γερμανούς. Θύματα στην κατοχή: Γκέκας Δημήτριος, Μίχος Ανδρέας, Μπαλούκας Δημήτριος, Μπαλούκας Κωνσταντίνος, Μπίσμπας Χαράλαμπος, Παπαθανασίου Ευαγγελία (5 ετών), Σκρέτας Νικόλαος, Φράγκος Γεώργιος.
Σαραντάπορο. Πυρπολήθηκαν τον Ιούνιο 1943, 137 από τα 140 σπίτια η εκκλησία και το σχολείο από τους Γερμανούς και λεηλατήθηκε από τους συνεργάτες τους, την ομάδα Π.Α.Ο του «Μιχάλαγα» στις 19/1/1944.
Θύματα 1941 – 1944: Βαϊτσης Φώτιος του Νικολάου, Γκαλίτσιος Χρήστος του Γεωργίου, Γκουντρουμπή Δέσποινα του Φωτίου, Γκουντρουμπής Θωμάς του Κωνσταντίνου, Γκουτζουρέλας Κωνσταντίνος του Αντωνίου (Ετών 11), Καραποστόλη Ευαγγελία του Φωτίου, Κλεισιάρης Γεώργιος του Θεοδώρου, Μακρυγιάννη Αθανασία του Ιωάννη, Μέγγος Δημήτριος του Γεωργίου, Ντάλλα Αικατερίνη του Δημητρίου, Ντάλλας Αριστείδης του Αθανασίου, Ντάλλας Δημήτριος του Ιωάννη, Ντίγκα Αθανασία του Φωτίου, Ντίγκας Αριστείδης του Φωτίου, Παλάσκας Γεώργιος του Νικολάου, Σαμπρής (Χαμαϊδης) Κωνσταντίνος του Χρήστου, Σεβδαλής Νικόλαος του Ιωάννου, Χατζή Σταυρούλα του Ιωάννου.
Εκτελέστηκαν στο Μελίσσι από τους Γερμανούς κατακτητές και τους δοσίλογους συνεργάτες τους, την ομάδα Π.Α.Ο. του «Μιχάλαγα» στις 19/1/1944, Βαϊτσης Γεώργιος του Παναγιώτη, Γκουντρουμπής Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Γκουντρουμπής Νικόλαος του Κωνσταντίνου, Κλεισιάρης Χρήστος του Φωτίου, Κλεισιάρης Γεώργιος του Ιωάννη, Κλεισιάρης Δημήτριος του Θεοδώρου, Ντάλλας Ευάγγελος του Αντωνίου, Ντίγκας Παναγιώτης του Ιωάννη, Ράπτης Δημήτριος του Φωτίου, Σεβδαλής Αντώνιος του Νικολάου. Θύματα στο μέτωπο της Αλβανίας: Βαμπούλης Χρήστος του Ιωάννη, Στρατιώτης, Γκατζάρας Κωνσταντίνος του Αθανασίου, Στρατιώτης, Κλεισιάρης Χρήστος του Αθανασίου, Στρατιώτης, Ντιντιούμης Νικόλαος του Βασιλείου, Στρατιώτης,Παπανάτσιος Δημήτριος του Αστερίου, Στρατιώτης.
Από την πείνα και τις κακουχίες τις χρονιές 1941, 1942 πέθαναν πολλά αδήλωτα νεογέννητα, επιβίωσαν μόνο τέσσερα παιδιά.
Συκαμινέα. Βομβαρδίστηκε στις 5/3/1943. Τον επόμενο μήνα στις 18/4/1943 Πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς το σύνολο των σπιτιών (300 κατοικίες) κόπηκαν τα οπωροφόρα δέντρα και κλάπηκαν αρκετά ζώα.
Θύματα στην κατοχή: 1943, Γουγούλα Δέσποινα του Αθανασίου, Μπαρμπής Απόστολος του Ιωάννου, Στάϊκος Αθανάσιος του Δημητρίου, Τηγανή Μαρία του Κωνσταντίνου. 5/3/1943, Αδάμου Δημήτριος, Κόρακας Νικόλαος, Μαλάμη Πασχαλιά. 5/7/1943, Μπαρμπής Δήμος του Κωνσταντίνου, Μπαρμπής Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Μπαρμπής Λευτέρης του Αθανασίου, Οικονόμου Βασίλειος του Αριστείδη, Τριανταφύλλου Νικόλαος του Αθανασίου, Τριανταφύλλου Σταματή σύζυγο του Νικολάου, Τσιαπάλης Αθανάσιος του Δημητρίου.
Θύματα στο μέτωπο της Αλβανίας: Αγοραστός Αντώνιος του Ιωάννου, Γουγουλής Αθανάσιος του Ιωάννου, Μπακάλης Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Τηγανής Ευάγγελος του Κωνσταντίνου, Τριανταφύλλου Αθανάσιος του Δημητρίου.
Το 1943 από κακές συνθήκες διαβίωσης πέθαναν πάνω από 100 άνθρωποι.
Σκοπιά. Θύμα στο μέτωπο της Αλβανίας: Παλιγιάννης Αθανάσιος.
Σπαρμός. Πυρπολήθηκε την άνοιξη του 1943.
Στεφανόβουνο Λεύκη. Πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς. Θύματα στην κατοχή: Ιωακειμίδης Ιωακείμ, Παρασκευάς Ιωάννης.
Τσαπουρνιά. Πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς το 1943. Θύμα στην κατοχή: Μπουροτζήκα Δέσποινα σύζυγος ιερέα Παναγιώτη (πριν την εκτελέσουν την βασάνισαν και της έβγαλαν τα μάτια).
Tο μνημείο θυμάτων στην πλατεία Τσαριτσάνης.
Τσαριτσάνη. Πυρπολήθηκε τρεις φορές, στις 12/10/1942, 12/3/1943, 20/8/1944.
Θύματα στην κατοχή: Σερδένης Θανάσης (εκτελέστηκε από τους Ιταλούς στο Κούρνοβο), Σκράπας Κωνσταντίνος Γ. Κόντου Ελένη σύζυγος Γεωργίου (το Γένος Παγκού) κάηκε στο σπίτι της, Βίτκος Απόστολος 4/1942, Ξυνός Δημήτρης (πατέρας του Νίκου Ξυνού) 12/10/1942, Κηπουρός Μ, Βαρβάκης Ι. Δέτσης Ι.
Δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς στις 20/8/1944: Ευαγγέλου Απόστολος, Κακαδιάρης Απόστολος Γ. Καραγκιόζης Νικόλαος, Ματζιώκας Αντώνιος, Μπάμπαλης Ηλίας, Τσιάρας Στέφανος, Τσιότσικας Κωνσταντίνος.
Φαρμάκη. Πυρπολήθηκε και καταστράφηκε η σοδιά το καλοκαίρι το 1943 και ξανακάηκε ολοσχερώς το επόμενο καλοκαίρι 1944. Θύμα στην κατοχή: Παναγιώτου Γεώργιος του Αστερίου 1944.
Φλάμπουρο. Πυρπολήθηκε δυο φορές το 1941 και το 1943. Θύματα στην κατοχή 1941 1944: Παλιογιάννης Παναγιώτης, Γκόγκας Χρήστος Ιωάννου (6 ετών).
*Ο Σάκης Γκουντρουμπής είναι εικαστικός – εκπαιδευτικός και μέλος της Ένωσης Θυμάτων και καμένων κτιρίων κατοχής 1941 – 1944 Μαρτυρικής Κοινότητας Τσαριτσάνης και Χωριών Επαρχίας Ελασσόνας.
ΥΓ1 . Αναφέρονται και τα χωριά, Άγιος Δημήτριος, Δαμάσι, και Δαμασούλι που το 1940 1944 υπάγονταν στην επαρχία Ελασσόνας.
ΥΓ2 . Καταγράφονται σε αυτόν τον κατάλογο σε διακριτή θέση και 94 θύματα του Αλβανικού μετώπου.
Στο πλαίσιο του προγραμματισμού των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, ο Δήμος Ελασσόνας μέσω της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού, καλεί όλους τους φορείς, συλλόγους και ενεργούς πολίτες να καταθέσουν τις προτάσεις τους για δράσεις και εκδηλώσεις προκειμένου να διαμορφωθεί το πρόγραμμα εορτασμού της επετείου.
Οποιαδήποτε πρόταση αναδεικνύει τη συμμετοχή της Ελασσόνας και της ευρύτερης περιοχής στην Ελληνική Επανάσταση, καθώς και τα γεγονότα και τις προσωπικότητες που σημάδεψαν τη διαδρομή μέχρι την απελευθέρωση είναι ευπρόσδεκτη.
Οι ενδιαφερόμενοι που θέλουν να συμμετέχουν, μπορούν να καταθέσουν ηλεκτρονικά τις προτάσεις τους έως τις 15 Φεβρουαρίου 2021 στο elassona1821.2021@gmail.com. Για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο 2493022610.
Για τον Δήμο Ελασσόνας ο εορτασμός της επετείου των 200 χρόνων από την Επανάσταση είναι ιδιαίτερα σημαντικός επειδή από την ευρύτερη περιοχή της Ελασσόνας συμμετείχαν σπουδαίοι Αγωνιστές το 1821 και επειδή κατά τους τελευταίους αγώνες, το 1912, η Ελασσόνα ήταν η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε, αφού είχε υπομείνει τον τουρκικό ζυγό για 500 περίπου χρόνια.
Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες με τη συνεργασία του Δήμου, των δημοτών και των φορέων, καθίσταται αναγκαία προκειμένου μέσω των εκδηλώσεων αυτών να αναδειχθεί η τοπική συμβολή στην Ελληνική Επανάσταση και την απελευθέρωση και να δημιουργηθεί μια αξιόλογη παρακαταθήκη για το μέλλον.
Τη σύμβαση των αρχιτεκτονικών προτάσεων για την επανάχρηση του παλιού 1ου Δημοτικού Σχολείου Ελασσόνας υπέγραψε την περασμένη Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου ο δήμαρχος Ελασσόνας κ. Ν. Γάτσας με τον κ. Δημήτριο Παπαδόπουλου Πολιτικό Μηχανικό. Το αντικείμενο αφορά στην εκπόνηση των απαραίτητων εργασιών για την ολοκλήρωση του φακέλου προκειμένου να υποβληθεί η πρόταση χρηματοδότησης του έργου στο Πρόγραμμα «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ».
Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών έχει τίτλο «Επανάχρηση του κτιρίου του πρώην 1ου Δημοτικού Σχολείου Ελασσόνας» και η αμοιβή ανέρχεται στο ποσό των 24.676,00 € με ΦΠΑ.
Με την ευκαιρία της υπογραφής της σύμβασης ο Δήμαρχος Ελασσόνας κ. Ν. Γάτσας δήλωσε: «Πρωταρχικός μας στόχος είναι η διατήρηση και αξιοποίηση όλων των ιστορικών μνημείων του τόπου μας. Το εμβληματικό κτίριο που στεγαζότανε το παλιό 1ο Δημοτικό, δεν θα μπορούσε να μείνει απαρατήρητο και να μην ασχοληθούμε με την λειτουργική αξιοποίησή του ως δημοτικού πολυχώρου για πολιτιστικές, ψυχαγωγικές, εκπαιδευτικές και τουριστικές δραστηριότητες.
Ένα κτίριο με ιστορική και αρχιτεκτονική αξία, χτισμένο το 1907 συνολικού εμβαδού 608,04 τ.μ., το οποίο αποτελείται από δύο ορόφους, έχει εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου, ωστόσο μπορεί μέσα από χρηματοδοτούμενα προγράμματα να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, να ανακαινιστεί ριζικά και με την επανάχρηση του να υπάρξει η λειτουργική επανένταξή του στον ιστό της πόλης. Βασική επιδίωξη μας είναι η άμεση αποκατάσταση του, με στόχο τη διατήρηση της αυθεντικότητας του και αποκατάσταση όσο είναι δυνατόν της αρχικής μορφής του».
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Περιλαμβάνονται οι εργασίες σύνταξης των σχεδίων των τεσσάρων αρχιτεκτονικών όψεων του κτιρίου του πρώην 1ου Δημοτικού Σχολείου Ελασσόνας, καθώς και η σύνταξη των οριζόντιων και κατακόρυφων αρχιτεκτονικών τομών με τα στοιχεία θερμομόνωσης εσωτερικά και εξωτερικά του κτιρίου.
Στα πλαίσια του αντικειμένου θα πρέπει να παραδοθεί η αρχιτεκτονική πρόταση για την επανάχρηση του πρώην 1ου Δημοτικού Σχολείου Ελασσόνας. Θα παραδοθούν επίσης όλα τα απαραίτητα στοιχεία σχετικά με την σύνταξη και την προετοιμασία της υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης στο Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» του Υπουργείου Εσωτερικών, στην με αρ. πρωτ. 16401/28-08-2020 πρόσκληση, στον Άξονα Προτεραιότητας «Παιδεία, Τουρισμός και Αθλητισμός» με τίτλο «Αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των Δήμων.
Η περιγραφή των υπηρεσιών περιλαμβάνει επίσης την αποσαφήνιση του προς μελέτη αντικειμένου ώστε να συνταχθεί από την υπηρεσία η μελέτη. (Υποστήριξη στην εξασφάλιση των τεχνικών προδιαγραφών και των εγκρίσεων που απαιτούνται, συνοπτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου, με αναφορά στα βασικά τεχνικά/λειτουργικά χαρακτηριστικά και περιγραφή των προτεινόμενων παρεμβάσεων με οικονομοτεχνική ανάλυση και τεκμηρίωση).
Το σύνολο των παραδοτέων (κείμενα και σχέδια) υποβάλλεται σε έντυπη αλλά και σε επεξεργάσιμη ηλεκτρονική μορφή.
Από τα 25 έγγραφα, τα οποία σχετίζονται με τη μονή αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο), ένα έγγραφο (1/1834) αναφέρει τον καπετάνιο Γιώργη Σαλταπίδα, ο οποίος υπογράφει με προσωπική του σφραγίδα και η δράση του δεν είναι γνωστή από άλλες πηγές. Έξι έγγραφα αφορούν ομόλογα, τα οποία φέρουν τη σφραγίδα της μονής, βάσει των οποίων το μοναστήρι είχε δανειστεί χρηματικά ποσά από τρίτους την περίοδο 1852-1856. Το 1880 χρησιμοποιήθηκε μία σχετική υπεύθυνη δήλωση για τον έντοκο δανεισμό ενός ποσού της μονής από ιδιώτη. Οι δανειστές της μονής ήταν οι: Φάραγγα Ελένη του Δανιήλ (6/1852), Κυριάκος Κουτζούρας (7/1852), Καρασίμος -ιερέας της μονής του αγίου Αθανασίου Τσαριτσάνης (8/1852), Ζάχος Αλεξίου (10/1853), Χατζηγιαννάκης Μάρκος (11/1855), επίσκοπος Ελασσόνας Ιγνάτιος (12/1856) και Α. Καλδριμίδης (21/1880). Οι δανειστές, έχοντας οικονομική άνεση, οπωσδήποτε, θα ήταν άνθρωποι οι οποίοι απολάμβαναν τον σεβασμό και την αποδοχή των κατοίκων της Τσαριτσάνης. Τέσσερις υπεύθυνες δηλώσεις (15/1865, 18/1877, 19/1877, 20/1877), οι οποίες φέρουν λογότυπο του οθωμανικού δημοσίου, αφορούν συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και της μονής Αγίου Δημητρίου.
Τα υπόλοιπα έγγραφα αφορούν μία άδεια μετακίνησης (5/1850), ένα συμφωνητικό (14/1865), οφειλές από ενοίκια προς τη μονή (2/1838, 3/1839), αποδείξεις είσπραξης χρημάτων (9/1853, 13/1862), άλλα οικονομικά στοιχεία (4/1841, 16/1867, 17/1870, 22/1892) και ένα έγγραφο εναντίωσης κατά του δεκατιστή (23/αχρονολόγητο).
Δύο έγγραφα (24/1880, 25/1884) αφορούν τη συνέχεια μίας δικαστικής διαμάχης μεταξύ της μονής Αγίου Δημητρίου και του οθωμανού σπαχή Μεχμέτ και των κληρονόμων του, οι οποίοι ήταν κάτοικοι του Αργυροπουλίου Τυρνάβου (Καρατζά Βεράν) και διεκδικούσαν μέρος της περιουσίας της μονής. Προκύπτουν, συνολικά, 53 ονόματα ελλήνων, στα οποία περιλαμβάνονται 2 ονόματα επισκόπων της Ελασσόνας, 2 όνομα ηγουμένων της μονής και 3 ονόματα ιερεών. Προκύπτουν και 7 οθωμανικά ονόματα, εκ των οποίων τα 2 σχετίζονται με ιδιότητες (δεκατιστής, σπαχής – γιακουβελής), ενώ αναφέρεται απλώς και ο μουδήρης της Ελασσόνας.
Τα 3 έγγραφα, τα οποία αφορούν τη μονή αγίου Αθανασίου, αναφέρονται σε οικονομικές συναλλαγές (26/1852), στα κτήματα της μονής (27/1860) και στην ενοικίασή τους (28/1893). Από τα έγγραφα αυτά προκύπτουν 77 τοπωνύμια της Τσαριτσάνης και 16 ονοματεπώνυμα ελλήνων ενοικιαστών των κτημάτων.
Συνολικά, εμφανίζονται 5 τύποι σφραγίδων: η προσωπική σφραγίδα του καπετάν Γιώργη Σαλταπίδα (1/1834), η σφραγίδα του Αλήου σπαχή γιακουβελή (3/1839), η σφραγίδα της Μονής Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο) σε 6 έγγραφα (6/1852, 7/1852, 8/1852, 10/1853, 11/1855, 12/1856) και 2 οθωμανικές σφραγίδες σε 2 έγγραφα (12/1856, 16/1867). Τέλος, εμφανίζονται και 2 λογότυπα του οθωμανικού δημοσίου σε 5 έγγραφα (15/1865, 18/1877, 19/1877, 20/1877, 21/1880).
Ν. Γάτσας: «Χρειαζόμαστε μία φιλική πόλη και δρομολογούμε αντίστοιχα έργα και παρεμβάσεις»
Το ποδήλατο ως εναλλακτικό μέσο μετακίνησης προωθεί ο Δήμος Ελασσόνας με την εγκατάσταση νέων θέσεων ποδηλάτων σε κεντρικά σημεία της Ελασσόνας και σημεία όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός πολιτών και νεολαίας, όπως πλατείες, σχολεία, πνευματικά κέντρα, γήπεδα κ.α.
Η παρέμβαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων του δήμου, για να γίνει η Ελασσόνα πιο φιλική και “πράσινη” πόλη. Ήδη οι πολίτες έχουν αγκαλιάσει τις πρωτοβουλίες αυτές, γεγονός που δημιουργεί αισιοδοξία για την αποφυγή των μηχανοκίνητων οχημάτων στο κέντρο της πόλης και τον περιορισμό της αέριας ρύπανσης.
Σύντομα ο Δήμος Ελασσόνας θα προχωρήσει σε πεζοδρομήσεις, μονοδρομήσεις και μετατροπή οδών σε ήπιας κυκλοφορίας, ώστε ο κεντρικός τομέας της πόλης να γίνει πιο φιλικός για τους ποδηλάτες και τους πεζούς. Η δημοτική αρχή φιλοδοξεί έτσι, με μικρές και μεγαλύτερες παρεμβάσεις, η χρήση του ποδηλάτου να βρει περισσότερους θαυμαστές.
Συνέντευξη στην ΕΡΤ παραχώρησε ο Θανάσης Παιδής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Στο πλαίσιο των δηλώσεών του ο Θανάσης Παιδής αναφέρθηκε στο ισχυρό πλήγμα που δέχτηκε ο χώρος του Πολιτισμού λόγω των επιπτώσεων που είχε στην ζωή όλων μας ο κορωνοϊός. Παράλληλα, ανέδειξε το γεγονός ότι χιλιάδες άνθρωποι θα μείνουν χωρίς εργασία κατά το προσεχές χρονικό διάστημα, καθώς συναυλίες και πολλά άλλα πολιτιστικά γεγονότα που αναμένονταν να πραγματοποιηθούν τους μήνες του καλοκαιριού πλέον έχουν ήδη αναβληθεί. Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημανθεί ότι εκτός από τους καλλιτέχνες που βρίσκονται μπροστά στα φώτα της σκηνής, υπάρχουν και οι εργαζόμενοι που στηρίζουν την καλλιτεχνική δημιουργία – σε όλες τις εκφάνσεις της – όπως π.χ. στιχουργοί, συνθέτες, σκηνογράφοι, ηχολήπτες, τεχνικοί και πάσης φύσεως προσωπικό. Όλοι αυτοί οι συμπολίτες μας βρίσκονται πλέον χωρίς καθόλου εισόδημα και θα πρέπει να επιβιώσουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Θανάσης Παιδής επισήμανε την ανάγκη να υπάρχει ολοκληρωμένο πλέγμα στήριξης, με συγκεκριμένα μέτρα, το οποίο θα είναι διαρκές τουλάχιστον έως ότου οι εκδηλώσεις που συνδέονται με την καλλιτεχνική δημιουργία καταστεί εφικτό να παρουσιάζονται και πάλι απρόσκοπτα προς το κοινό.Continue reading →
Βαδίζοντας προς τον μύλο και το γεφύρι της Γιάννινας, βόρεια και κατά μήκος του Ελασσονίτη ποταμού, συναντάμε στο δρόμο άλλους δύο παραδοσιακούς νερόμυλους.
Ο Αρσένιος Χατζηβασίλης ή Περραιβός (1752-1890) γεννήθηκε στο χωριό Πάνω Πούρλες Ολύμπου (σημερινούς Παλιούς Πόρους Πιερίας). Ο πατέρας του ήταν ο Χατζη-Βασίλης και μικρότερος αδερφός του ήταν ο αγωνιστής της Επαναστάσεως Χριστόφορος Περραιβός. Από μικρή ηλικία μόνασε στη μονή της Ελασσόνας στο πλευρό του Άνθιμου Ολυμπιώτη, την ηγουμενία του οποίου διαδέχθηκε. Μετά τη χειροτόνησή του ως αρχιμανδρίτη από τον πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη, την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη με την ιδιότητα του έξαρχου, τη λειτουργία του ως ιεροδιάκονος στο ναό της Βιέννης και την επιστροφή του στο μοναστήρι αναμείχθηκε στην Επανάσταση του 1821.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Συμμετείχε ενεργά υπό του Αλέξανδρου και του Δημήτριου Υψηλάντη. Όταν ο αρχιμανδρίτης βρέθηκε στη Σκιάθο το 1828 ήταν εφοδιασμένος με μια συστατική επιστολή του Στρατάρχη, η οποία επισήμαινε τη συνεργασία των δύο αντρών και τη συμβολή του Αρσένιου στην Επανάσταση.
ΤΟ 1828 ΤΕΘΗΚΕ ΣΕ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ ΛΟΓΩ ΥΠΟΨΙΑΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩΛΗ
Σύμφωνα με την απαντητική επιστολή του Αρσένιου προς τον αδερφό του Χριστόφορο Περραιβό (1828), ο ίδιος αντιμετωπίσθηκε ως ύποπτο κρούσμα μόλυνσης από πανώλη. Έτσι, η τοπική διοίκηση της Σκιάθου εφάρμοσε μέτρα πρόληψης. Ο υγειονόμος διέταξε τον Αρσένιο να βγάλει τα ρούχα του, να κολυμπήσει στη θάλασσα και να φορέσει καινούρια ρούχα που θα του έφερναν. Ο Αρσένιος αρνήθηκε και του απάντησε ότι αφενός δεν ξέρει κολύμπι και είναι ασθενής, αφετέρου στα ρούχα του έχει το ιερό ευαγγέλιο και βιβλία τα οποία δεν θέλει να χάσει. Ο υγειονόμος του απάντησε ότι εάν δεν κάνει ό,τι του ζήτησε η καραντίνα του θα διαρκέσει 41 ημέρες. Ο Αρσένιος προτίμησε να τεθεί σε καραντίνα για να μη χάσει τη ζωή του και τα φορέματά του.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΕ ΤΟ ΝΗΣΙ
Ο Αρσένιος επέδειξε τη συστατική επιστολή του Δ. Υψηλάντη, την οποία έφερε μαζί του και ο Έκτακτος Επίτροπος του Τμήματος των Βορείων Σποράδων θορυβήθηκε. Έτσι, ο Επίτροπος με την επιστολή του προς τον Εξοχότατο Κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια, επισήμανε ότι ο αρχιμανδρίτης Αρσένιος έφτασε στο στρατόπεδο των Μεγάρων μαζί με άλλους έντεκα περίπου στρατιώτες και λόγω της υποψίας μόλυνσης από πανώλη οι επίτροποι έλαβαν αυστηρά μέτρα προφύλαξης, υποβάλλοντας τους εν υποψία ασθενείς σε 41 ημέρες κάθαρση. Ο επίτροπος αναφέρει για τον αρχιμανδρίτη ότι, λόγω της προχωρημένης ηλικίας του, τον μετέφερε σ’ ένα μαγαζί με κάποιον άλλον για να μην υποφέρει έξω, όπως οι υπόλοιποι που τους μετέφερε σ’ ένα χωράφι με ελιές μακριά από την πόλη. Αναφέρει ότι την 28η μέρα του ζήτησε να κολυμπήσει στη θάλασσα χωρίς ρούχα, το λεγόμενο spoglio (ιταλ. > γυμνός), ενώ εκείνος αρνήθηκε για τους λόγους που ήδη ανέφερε στην επιστολή προς τον αδερφό του Χριστόφορο. Ο Αρσένιος παρέμεινε στην απομόνωση προς κάθαρση για 37 ημέρες.
ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ 