Το 2ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Δήμου Ελασσόνας θα πραγματοποιηθεί στην Ελασσόνα στις 6-7 Μαΐου 2023 σε συνδιοργάνωση του Δήμου Ελασσόνας, της Ιεράς Μητροπόλεως Ελασσόνος, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και του Θεσσαλικού Ημερολογίου.
Καλούνται οι μελετητές της τοπικής ιστορίας να συμμετάσχουν ως εισηγητές στο συνέδριο, τα πρακτικά του οποίου θα εκδοθούν σε τόμο. Οι ανακοινώσεις θα παρουσιάζουν νέα ιστορικά στοιχεία για τους θεσμούς, τους οικισμούς, τα μνημεία, τα πρόσωπα, τα έθιμα και το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής. Ο χρόνος της κάθε ανακοίνωσης θα κυμαίνεται από 15 έως 20 λεπτά.
Όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στο συνέδριο ως εισηγητές καλούνται να υποβάλουν την εργασία τους, με λεπτομερή τεκμηρίωση, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο dimoselassonas@gmail.comμέχρι τις 31 Μαρτίου 2023.
Η έκταση της κάθε ανακοίνωσης πρέπει να είναι έως 14 σελίδων μεγέθους Α4. Το κείμενο πρέπει να είναι γραμμένο με γραμματοσειρά Times New Roman, με μέγεθος 12pt, με μονό διάστιχο και πλήρη στοίχιση.
Την Κυριακή 27 Νοεμβρίου, 11:30 πμ, στο Δημοτικό Ωδείο Ελασσόνας, πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα
«Τα πρόσωπα της έμφυλης βίας. Πρόληψη και καταπολέμηση».
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τη Δημοτική Επιτροπή Ισότητας του Δήμου Ελασσόνας, στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας (25ης Νοεμβρίου) εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών και συντονίστηκε από την κ. Θάλεια Γκόλτσιου.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Δημήτρης Καρανίκας, απηύθυνε χαιρετισμό και τόνισε την αναγκαιότητα λήψης μέτρων για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών ειδικά στην ελληνική επαρχία με τις ιδιαιτερότητές της και με τη δυσκολότερη πρόσβαση σε δομές προστασίας των γυναικών. Και γι’ αυτό άλλωστε γίνονται αυτές οι ενέργειες ενημέρωσης του κοινού και ειδικά των γυναικών.
Ο Δήμαρχος Ελασσόνας, κ. Νίκος Γάτσας, ανέφερε ότι ο δήμος δεν είναι απλώς ο διοργανωτής της εκδήλωσης, αλλά είναι ο αρμόδιος για να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες ώστε να υποστηρίζονται όλες οι γυναίκες που κακοποιούνται. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκαν οι Υπηρεσίες υποστήριξης γυναικών και ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Έτσι, εκτός από τις δράσεις ευαισθητοποίησης, ο δήμος Ελασσόνας έχει σχεδιάσει υπηρεσίες ώστε τα θύματα βίας και κοινωνικού αποκλεισμού να έχουν άμεση υποστήριξη. Οι δε γυναίκες να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν αυτονομία και ανεξαρτησία. Για τις γυναίκες και τα παιδιά υπάρχουν δομές, όπως το Κέντρο Κοινότητας το οποίο παρέχει κοινωνική πρόνοια και είναι δίπλα σε όποιον έχει ανάγκη.
Κλείνοντας, ανέφερε ότι μπορεί κανείς να υποστηρίξει μία κατάσταση όταν είναι γνώστης αυτής. Ο Δήμαρχος, προσωπικά, κατά την άσκηση της δικηγορίας, είχε αντιμετωπίσει περιστατικά έμφυλης βίας. Αλλά και η σύζυγός του, η οποία ως ψυχολόγος εργαζόταν σε σχετικές δομές.
Προέτρεψε τους πολίτες οι οποίοι γνωρίζουν περιπτώσεις έμφυλης βίας να τις θέτουν υπόψη του Δήμου.
Η κ. Μαρία Τόπα, Ψυχολόγος, με ειδίκευση στη συμβουλευτική υποστήριξη γυναικών θυμάτων κακοποίησης, παρουσίασε το θεμα
«Τα πρόσωπα και οι όψεις της έμφυλης Βίας – Όταν το πρόβλημα φαντάζει προσωπικό αλλά είναι καθρέφτης κοινωνικών παθογενειών…»
Η κ. Τόπα ανέφερε ότι το κυριότερο πρόβλημα δεν είναι ότι οι γυναίκες δεν μιλάνε. Το πρόβλημα είναι ότι οι γυναίκες δεν μιλάνε επειδή δεν ευνοούν οι συνθήκες για να μιλήσουν.
Μια γυναίκα, όταν κακοποιείται, πολλές φορές δεν κάνει το βήμα να φύγει, όχι γιατί μπορεί να μην έχει επαγγελματική στήριξη, αλλά επειδή νιώθει ότι φταίει και η ίδια, ότι είναι συνυπεύθυνη και έχει ενοχές. Ο θύτης εμφυτεύει την ιδέα ότι φταίει κι αυτή.
Το θέμα, βέβαια, είναι ότι δεν έχει δικαίωμα κανείς να σηκώνει το χέρι του πάνω σε γυναίκα.
Οι νοοτροπίες πρέπει να αλλάξουν. Τα στοιχεία βίας και κακοποίησης είναι δραματικά. Το 21% των Ελληνίδων βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία. Ο κίνδυνος βιασμού και ενδοοικογενειακής βίας για γυναίκες ηλικίας 15 – 44 ετών είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου η πρόκλησης βλαβών από ατυχήματα. Οι άνδρες με ψυχιατρικές διαταραχές που ασκούν βία αντιστοιχούν μόνο στο 2%. Οι υπόλοιποι έχουν “σώας τας φρένας”.
Νοοτροπίες του τύπου “άντρας είναι και θόλωσε”, “Τί τον ήθελε τότε και τώρα δεν τον θέλει;” πρέπει να εκλείψουν.
Χρειάζεται να βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες. Να φτιάξουμε εμείς τις κατάλληλες συνθήκες για να μιλάνε οι γυναίκες. Και όλοι όσοι ασχολούνται με θέματα κακοποίησης γυναικών να είναι εξειδικευμένοι στον τομέα αυτόν.
Η κ. Νικολέτα Μπουρνόβα, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Επιστημονική Συνεργάτης Βουλής Ελλήνων και Μέλος Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε το «Νομικό Πλαίσιο έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας – Τα κενά και οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις».
Οι συνθήκες που διαμορφώνουν οι αστυνομικές αρχές και η Δικαιοσύνη δεν είναι μόνο ακατάλληλες για να σπάσει τη σιωπή της μια γυναίκα, αλλά κινδυνεύει από την ελληνική κακοπροαίρετη ελληνική δικαιοσύνη να υποστεί μια δεύτερη κακοποίηση στις δικαστικές αίθουσες.
Ανέφερε ένα παράδειγμα προσωπικής της εμπειρίας, για μια περίπτωση κακοποιητή συζύγου, ο οποίος δεν ήταν περιθωριακός τύπος, αλλά κοινωνικά επιφανής της Λάρισας. Το γεγονός αυτό δυσκόλεψε τα πράγματα ώστε να τιμωρηθεί ανάλογα ο κακοποιητής. Έτσι, η Δικαιοσύνη έδειξε το ελλιπές εκπαιδευτικό της πρόσωπο, αλλά και την επικίνδυνη πλευρά της.
Η προτροπή “σπασε τη σιωπή σου δεν είσαι μόνη” που ακούμε στα μέσα και την τηλεόραση, είναι άτοπη. Διότι τελικά, “Ναι είσαι μόνη”. Έχει τύχει ένας αστυνομικός να αναφέρει σε κακοποιημένη γυναίκα: “πάλι εσείς εδώ; Και τί; Θα κάνετε μήνυση τώρα;”
Φυσικά πρέπει να γίνει η μήνυση τώρα για να ενεργοποιηθεί το αυτόφωρο. Αν καθυστερήσει θα πάρει δικάσιμο μετά από δύο χρόνια και η γυναίκα παραμένει στο κακοποιητικο περιβάλλον.
Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, γίνονται βήματα και πιστεύουμε ότι θα έχουμε διαφορετική αντιμετώπιση από αυτή που είχαμε πριν δύο χρόνια. Στη Λάρισα λειτουργεί και ειδικό γραφείο ενδοοικογενειακής βίας.
Ο νόμος 4800/2021, ο οποίος ορίζει τη συνεπιμέλεια, δεν εξασφαλίζει το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και δεν είναι προοδευτικός. Ο νόμος λέει ότι θα πρέπει να υπάρχει οριστική καταδικαστική απόφαση για τον κακοποιητή σύζυγο ώστε να χάσει τη συνεπιμέλεια. Αυτό όμως απαιτεί τρία χρόνια και το παιδι όπως και η γυναίκα θα βρίσκονται σε συνεχή κίνδυνο.
Έτσι, ο κακοποιητής σύζυγος απειλεί τη γυναίκα ότι θα έχει κι αυτός το παιδί. Η μάνα φοβάται ότι θα αποστερηθεί το παιδί της το οποίο θα μένει με τον κακοποιητή σύζυγο. Επειδή με τον τρόπο αυτόν η μητέρα εκβιάζεται, συμβιβάζεται συνεχίζοντας τη συμβίωσή της με τον κακοποιητή σύζυγο.
Η έμφυλη βία δεν εμφανίζεται μόνο σε ενδοοικογενειακά περιβάλλοντα αλλά και στην εργασία, η οποία στηρίζεται στην ανισότητα.
Τέλος, η κ. Μπουρνόβα αναφέρθηκε στον όρο γυναικοκτονία.
Πρέπει ο όρος γυναικοκτονία να διακρίνεται από την ανθρωποκτονία, επειδή η ζωή της γυναίκας αφαιρέθηκε λόγω του φύλου της, στο πλαίσιο μιας κακοποιητικής συμπεριφοράς. Ο Αναγνωστόπουλος, για παράδειγμα, δεν θα σκότωνε την Καρολάιν αν δεν τη θεωρούσε κτήμα του. Σαφώς σε κάθε γυναικοκτονία, έχουν προηγηθεί όλα τα στάδια βίας νωρίτερα: η λεκτική, η σωματική, ο βιασμός.
Θα πρέπει η γυναικοκτονία να χαρακτηριστεί ως αυτοτελές αδίκημα με όλες τις συνέπειες. Και χρειάζεται εξειδικευμένους δικαστές ο οποίοι θα μπορούν να αντιληφθούν την αλήθεια.
Η κ. Ναυσικά Κυρίτση, παιδοψυχολόγος και η κ. Αθηνά Τερζενίδου, κοινωνική λειτουργός, στελέχη του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Λαρισαίων παρουσίασαν το θέμα:
«Η λειτουργία και το έργο του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας, του Δήμου Λαρισαίων».
Η κ. Τερζενίδου ανέφερε ότι οι γυναίκες δυσκολεύονται να μιλήσουν ακόμη και όταν βρίσκονται στον ξενώνα.
Λόγω του νόμου της συνεπιμέλειας, ανέφερε ότι τα στελέχη του ξενώνα αναγκάζονται να δίνουν πληροφορίες απόρρητες για τη διαμονή των γυναικών, αφού ο νόμος της συνεπιμέλειας, για την εγγραφή του παιδιού στο σχολείο, θέλει την υπογραφή και του πατέρα, στον οποίο γίνονται γνωστά τα στοιχεία διεύθυνσης της γυναίκας.
Όσον αφορά τον ξενώνα, δεν πρόκειται για μια υπηρεσία αλλά για ένα καταφύγιο και άσυλο όπου μια γυναίκα θα πει την ιστορία της και θα φύγει. Αλλά οι άνθρωποι του ξενώνα θα είναι εκεί για να τη στηρίξουν αφού την ακούσουν ουσιαστικά.
Ο ξενώνας λειτουργεί από το 2013, ανήκει στον Δήμο Λαρισαίων και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάγεται σε πανελλήνιο δίκτυο δομών και είναι ο ένας από τους 19 ξενώνες σε όλη την Ελλάδα.
Οι γυναίκες μπορούν να φιλοξενηθούν μαζί με τα παιδιά τους ηλικίας 18 χρόνων για τα κορίτσια και 12 χρονών για τα αγόρια.
Η πρόσβαση γίνεται μετά από παραπομπή συμβουλευτικων κέντρων ή κέντρων κοινότητας. Τηρείται το απόρρητο και η συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς λειτουργεί ως μια ομάδα.
Η κ. Κυρίτση, στη συνέχεια, ανέφερε ότι ο ξενώνας έχει 20 κλίνες και αποτελείται από προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων.
Παρέχεται διαμονή, συμβουλευτική σε γυναίκες και σε παιδιά, καθώς και εργασιακή συμβουλευτική σε σχέση με το φύλο.
Έως τώρα φιλοξενήθηκαν περισσότερα από 200 άτομα και τα αιτήματα ξεπερνούν τα 300. Η παραμονή στον ξενώνα είναι δυνατή μέχρι τρεις μήνες. Η διαμονή έχει μεταβατικό χαρακτήρα για να επιστρέψει ξανά η γυναίκα στην κοινότητα με ασφάλεια και να αυτονομηθεί.
Τα μέλη του ξενώνα είναι συνοδοιπόροι με τη γυναίκα που φιλοξενείται. Την υποστηρίζουν συνεχώς. Εκτός από τη συμβουλευτική, πραγματοποιούνται δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης στις γυναίκες και στα παιδιά.
Η κάθε γυναίκα φερει την προσωπική της ιστορία και το προσωπικό του ξενώνα γνωρίζει τη διαδικασία για να βρει κάθε γυναίκα τα πατήματα της.
Η κ. Ηλέκτρα Βλούχου, Υπαστυνόμος Β΄ Α.Τ. Λάρισας ανέλυσε το θέμα: «Χειρισμός υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας από την Ελληνική Αστυνομία».
Εκπροσωπώντας την ελληνική αστυνομία, η κ. Βλούχου ανέφερε ότι στη Λάρισα λειτουργούν δύο γραφεία για να χειρίζονται τις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας.
Ο χώρος διαμορφώθηκε φιλικά προς τις γυναικες με τα παιδιά που προσέρχονται.
Το 60% του προσωπικού που εργάζεται είναι γυναίκες.
Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται η τέλεση αξιόποινης πράξης σε μέλος οικογένειας ή σε πρώην σύζυγο ή σύντροφο. Όλες οι μορφές βίας (σωματική, λεκτική, σεξουαλική) είναι καταδικαστέες.
Η βία αποτελεί αδίκημα και διώκεται αυτεπαγγέλτως.
Μια κακοποιημένη γυναίκα μπορεί να απευθυνθεί σε όποιο αστυνομικό τμήμα την κάνει να νιώθει άνετα.
Μπορεί να καλέσει το 100 ή να στείλει μήνυμα.
Η κ. Βλούχου ανέφερε με λεπτομέρειες τις διαδικασίες που γίνονται όταν απευθυνθεί κάποια γυναίκα στην αστυνομία.
Μίλησε, ακόμη, για το panic button με το οποίο μπορεί να ειδοποιεί κάποια γυναίκα την αστυνομία, μέσω του “έξυπνου” κινητού της τηλεφώνου. Η γυναίκα απευθύνεται νωρίτερα σε συμβουλευτικό κέντρο ή αστυνομικό τμήμα και ενημερώνεται για τη δυνατότητα ενεργοποίησης του panic button. Πιλοτικά εφαρμόζεται για έναν χρόνο σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
Η κ. Κυριακή Ανδρεάδη, ψυχολόγος, στέλεχος του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου Ελασσόνας μίλησε για τον «ρόλο του Κέντρου Κοινότητας στην τοπική κοινωνία, ως δομή πρώτης υποδοχής, υποστήριξης και παραπομπής των γυναικών, θυμάτων βίας».
Το Κέντρο Κοινότητας ιδρύθηκε τον Μάιο 2018 και συμπληρώνει τις υπηρεσίες πρόνοιας του Δήμου Ελασσόνας. Ενημερώνει τους πολίτες για τις οποιεσδήποτε υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας. Οι πολίτες μπορούν να απευθύνονται σε αυτό με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμη και μέσω τρίτων.
Τις γυναίκες που καταφεύγουν στο Κέντρο Κοινότητας μπορεί να τις κατευθύνει και να τις παρέχει υποστήριξη, απόρρητα και με διακριτικότητα. Με τον ίδιο τρόπο θα γίνει και η δικτύωσή τους με άλλους φορείς. Οι γυναίκες να μην διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια από το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Ελασσόνας.
📚 «Ο Αγωνιστής από τον Όλυμπο – Γεωργάκης Ολύμπιος»
Ο Δήμος Ελασσόνας τιμώντας την σημαντικότερη σελίδα της νεότερης ιστορίας της χώρας και συμμετέχοντας στους πανηγυρικούς εορτασμούς για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, έχει προχωρήσει σε μια σειρά εκδηλώσεων όπως διοργάνωση συνεδρίων, εκθέσεων καθώς και στην έκδοση βιβλίων που αφορούν τους αγώνες του έθνους και τους ήρωες της.
Αυτή την Κυριακή 20 Μαρτίου και ώρα 12:00 μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο Ελασσόνας, 2ος όροφος ( πρώην ΔΕΥΑΕΛ) θα γίνει η πρώτη παρουσίαση παιδικού βιβλίου από το Δήμο Ελασσόνας για τη ζωή του ήρωα της Επανάστασης ‘Γεωργάκη Ολύμπιου’. Η ιστορία του Γεωργάκη Ολύμπιου μοιάζει με παραμύθι και ως παραμύθι αποτυπώθηκε από τη συγγραφέα του, η οποία εξιστορεί την ιστορία του, η οποία δονεί τις ψυχές και τονώνει τα αισθήματα αγάπης για τον τόπο μας και την Ελλάδα.
Το βιβλίο έχει τίτλο «Ο Αγωνιστής από τον Όλυμπο – Γεωργάκης Ολύμπιος» και ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι οι :
📑 Θωμάς Λιόλιος, ο οποίος έχει επιμεληθεί την έκδοση του βιβλίου και θα αναφερθεί στο περιεχόμενο, την κατάταξη της ύλης του βιβλίου και την θεματογραφία των κεφαλαίων
📑 Βασιλική Ματούλα – Παπαθανασίου, η συγγραφέας του βιβλίου, η οποία θα αφηγηθεί τη ζωή του ήρωα της Επανάστασης ‘Γεωργάκη Ολύμπιου’
📑 Θανάσης Καραμπάλιος, σκιτσογράφος ο οποίος μέσα από τα σκίτσα του και τις αναφορές του θα μας μεταφέρει νοερά στην εποχή του 1821
Η κ. Βασιλική Ματούλα – Παπαθανασίου, με καταγωγή από τη Τσαριτσάνη, σπούδασε νηπιαγωγός και δασκάλα, εργάστηκε σε δημόσια νηπιαγωγεία για πολλά χρόνια, ενώ με τις σπουδές της τόσο στο ΑΠΘ όσο και στο Θεσσαλικό Πανεπιστήμιο, διετέλεσε σχολική σύμβουλος και συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ασχολείται πολλά χρόνια με την έκδοση παιδικών βιβλίων τα οποία και έχουν λάβει πολλές διακρίσεις.
Στην εκδήλωση θα τηρηθούν αυστηρά τα προβλεπόμενα μέτρα κατά του κορωνοϊού
Ο Δήμος Ελασσόνας τιμώντας την σημαντικότερη σελίδα της νεότερης ιστορίας της χώρας και συμμετέχοντας στους πανηγυρικούς εορτασμούς για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, διοργάνωσε το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2021 και ώρα 20:00 μ.μ. συναυλία με το μουσικό συγκρότημα “ARGON” και απαγγελία ποιημάτων για την επανάσταση στην αίθουσα θεάτρου «Δημάρχου Β. Φαρμάκη».
Οι “ΑRGON” κινούμενοι σε έντεχνα, παραδοσιακά και rock μονοπάτια παρουσίασαν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο μουσικές δημιουργίες σχετικές με την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Θωμάς Λιόλιος, Φιλόλογος και Πρόεδρος του σωματείου «Αγροτικό Εθνογραφικό Μουσείο Αραδοσιβίων», ο οποίος απήγγειλε ποιήματα Ελλήνων ποιητών που εμπνεύστηκαν από τους αγώνες των ηρώων του ’21.
Το συγκρότημα αποτελείται από τους Βασίλη Γεωργάκη – λαούτο, Παναγιώτη Ευαγγέλου – ηλεκ. κιθάρα, Διονύση Ευαγγέλου – ακουσ. κιθάρα και Διονύση Παναγιώτου – πνευστά
Η εκδήλωση τέλεσε υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας.
Ο Δήμος Ελασσόνας τιμώντας την σημαντικότερη σελίδα της νεότερης ιστορίας της χώρας και συμμετέχοντας στους πανηγυρικούς εορτασμούς για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, εγκαινιάζει την έκθεση κεντημένων σημαιών και πορτρέτων Αγωνιστών του ‘21 με τίτλο « Κεντώντας το ’21 με το βλέμμα στο μέλλον».
Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου στις 18:00 μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο Ελασσόνας 2ος όροφος (πρώην ΔΕΥΑΕΛ) και την επιμέλεια της έκθεσης έχει κάνει η κ. Θωμαή Αργυροπούλου-Μεταξιώτου, με καταγωγή από το Μικρό Ελευθεροχώρι.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2021 και θα λειτουργεί:
• Πρωινές ώρες: Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00 – 13:00 • Απογευματινές ώρες: Δευτέρα έως Κυριακή 18:00 – 20:00
Παράλληλα στο χώρο θα προβάλλεται μια ταινία μικρού μήκους με τίτλο «Επιτάφιος Λόγος, εις τον αείμνηστον Κωνσταντίνο Οικονόμο» ένα ποιητικό ντοκιμαντέρ με αναφορά σε θεολογικά κείμενα του Κων. Οικονόμου και γυρίσματα στην Τσαριτσάνη, σε σκηνοθεσία του κ. Κ. Χαλιάσα, διάρκειας: 11:05΄ .
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας.
Στην έκθεση θα τηρηθούν αυστηρά τα προβλεπόμενα μέτρα κατά του κορωνοϊού
Παρουσίαση στις επετειακές εκδηλώσεις τιμής του Περιφερειακού Κέντρου Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (ΠΕ.Κ.Ε.Σ.) Θεσσαλίας για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 (29 Μαρτίου 2021)
ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ:
Ο Αρσένιος Περραιβός ήταν μία εκκλησιαστική προσωπικότητα.
Συμμετείχε στην Επανάσταση του Εικοσιένα, καθώς, επίσης, στους αγώνες τόσο πριν όσο και μετά από αυτή.
Ήταν κοντά στους Υψηλάντηδες, όπως προκύπτει από τη συστατική επιστολή του Δημήτριου Υψηλάντη.
Ανήκει στους λιγότερο γνωστούς αγωνιστές του Εικοσιένα.
Με αφορμή την παρουσίαση της ζωής του Αρσένιου Περραιβού, επισημαίνεται ότι στην Επανάσταση του Εικοσιένα συμμετείχαν γνωστοί, λιγότερο γνωστοί και άγνωστοι αγωνιστές. Αρκετοί έχουν δημοσιευτεί στις σελίδες του Θεσσαλικού Ημερολογίου. Η έρευνα στις αρχειακές πηγές θα κάνει γνωστά περισσότερα ονόματα αγωνιστών.
Η συμπλήρωση των 200 χρόνων από το 1821 αποτελεί μία καλή ευκαιρία να αναζητήσουμε και να τιμήσουμε όλους τους συμμετέχοντες στην Επανάσταση από κάθε τόπο.
Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας Μικρά της Λάρισας κυκλοφόρησε το 1896 κι έκτοτε κυκλοφορούσε σε εβδομαδιαία βάση, απευθυνόμενη στους συνδρομητές της. Με ελάχιστα και μικρά χρονικά διαστήματα αναστολής της έκδοσης, η εφημερίδα κυκλοφόρησε έως και το έτος 1926. Εκδότης, συντάκτης και διευθυντής ήταν ο Θρασύβουλος Μακρής και η ονομασία της οφείλεται στο μικρό της μέγεθος. Στις αρχές Μαρτίου του 1913, λίγους μήνες μετά την απελευθέρωση της Ελασσόνας, ο εκδότης της Μικράς, ο οποίος υπέγραφε ως Θρασύς, επισκέφθηκε την Ελασσόνα και δημοσίευσε ένα άρθρο του στην εφημερίδα, στο οποίο περιγράφει την κατάσταση την οποία συνάντησε. Το εν λόγω δημοσίευμα, αφού εντοπίστηκε στο αρχείο της εφημερίδας, μεταγράφηκε και σχολιάζεται εδώ το περιεχόμενό του, προκειμένου η μαρτυρία αυτή να είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου φιλίστορα.
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΘΡ. ΜΑΚΡΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΤΕΛΩΝΕΙΟ
Ο Θρασύβουλος Μακρής και οι συνοδοί του, χρησιμοποιώντας μία σούστα ως μεταφορικό μέσο, πέρασαν από τον Τύρναβο και τον μικρό οικισμό Λυγαριά και, στη συνέχεια, πεζοπορώντας ανέβηκαν την ανηφόρα της Μελούνας. Έπειτα από μία ώρα έφθασαν στο παλαιό οθωμανικό Τελωνείο της Ελασσόνας κι ένιωσαν συγκίνηση πατώντας στο πρώτο έδαφος που απελευθερώθηκε. Δεξιά του Τελωνείου διακρινόταν το βουνό Μενεξές και αριστερά φαινόταν ο τέως οθωμανικός σταθμός, ο οποίος δέσποζε στη θέση του. Στο ύψωμα του σταθμού είχε διανυκτερεύσει η 1η Μεραρχία του ελληνικού στρατού την 4ην Οκτωβρίου 1912. Όταν την επομένη η 1η Μεραρχία προχώρησε για την κατάληψη της Ελασσόνας προβαλλόταν η πανοραμική της άποψη, σε πολλά σημεία της οποίας διακρίνονταν ανθρώπινοι σκελετοί που ξέθαψαν οι σκύλοι και ανήκαν στους αιχμαλώτους που κατά τη μεταφορά τους στη Λάρισα, στο παρελθόν, πέθαναν από το ψύχος και την πείνα. Ο Θρ. Μακρής αναφέρει τα Αραδοσίβια, τα οποία φαίνονταν στα αριστερά τους. Εκεί κοντά είχαν παραταχθεί οι πυροβολαρχίες των Ελλήνων και έβαλλαν κατά των ταχυσκάπτων του Μενεξέ. Είδε στα δεξιά του την Τσαριτσάνη και αναφέρει το πολύδεντρο εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, στον πυκνό ελαιώνα του οποίου κρύφτηκαν οι υποχωρήσαντες Τούρκοι.
Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΩΤΙΣΣΑΣ
Πριν, ακόμη, ο Θρ. Μακρής και το επιτελείο του εισέλθουν στην Ελασσόνα διέκριναν τους στρατώνες και τις αποθήκες που βρίσκονταν αριστερά και πριν από την πόλη. Στο κέντρο και ψηλά, διακρινόταν η Μονή της Παναγίας της Ελασσονίτισσας, όπως την αναφέρει, με τα κάτασπρα κελιά της. Η μονή, σημειώνει, υπήρξε προμαχώνας της πίστεως και της Πατρίδας και, εσφαλμένα, ότι κτίστηκε στις 16 Ιουνίου 1817. Ηγούμενος της μονής ήταν ο Άνθιμος και γενικός επόπτης των κτημάτων της ο Ηπειρώτης Αναστάσιος Χρηστίδης. Η υπερμεγέθης σημαία, που κυμάτιζε στην ιστορική μονή τον εντυπωσίασε, σημειώνοντας ότι προσέδιδε ιδιαίτερη αίγλη.
Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ
Φτάνοντας στην Ελασσόνα, πέρασαν την οθωμανική συνοικία, η οποία ήταν έρημη σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι περισσότεροι Οθωμανοί, μετά τον πανικό τους, εγκατέλειψαν τις οικίες τους και εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Δεξιά της συνοικίας αυτής εντόπισαν το οθωμανικό Ταμείο, η πρόσοψη του οποίου ήταν ζωγραφισμένη με ημισέληνους. Η αυλή του ήταν γεμάτη από πεταμένα και σχισμένα έγγραφα. Περνώντας από έναν λιθόστρωτο δρόμο, όπως λιθόστρωτοι ήταν όλοι οι δρόμοι της Ελασσόνας, συνάντησαν ορισμένα πενιχρά παντοπωλεία και μερικές ξηρές κρήνες. Έφθασαν στο Τηλεγραφείο, όπου υπηρετούσε ο φίλος τους Σπυρίδων Σκίπης. Στη συνέχεια, πέρασαν από το πολιτικό Διοικητήριο και το Φρουραρχείο, στους εξώστες των οποίων κυμάτιζε η γαλανόλευκη σημαία.
Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Μία ανηφορική οδός τους οδήγησε στο κέντρο της Ελασσόνας. Εκεί όμορφα καταστήματα, διάφορων ειδών, με πολλή κίνηση, αποτελούσαν την αγορά της πόλης. Η Ελασσόνα απαριθμούσε μόλις 3.000 κατοίκους και ο Θρ. Μακρής διατύπωσε την άποψη ότι υπήρχε η ελπίδα ο πληθυσμός να αυξηθεί. Κατέγραψαν τα καταστήματα με τους ιδιοκτήτες, διατυπώνοντας και τα παρακάτω σχόλια: 1) Αθηναϊκό Κομμωτήριο «Φρύνη», του φιλοπροόδου νέου Θωμά Α. Νιάμα. 2) Καφενείον «Το Κέντρον», του Νίκου Νιάμα, όπου ο γνωστός Γ. Κρανιώτης διασκέδαζε τους κατοίκους με τις επιτυχείς παραστάσεις τού χάρτινου θιάσου του. 3) Καφενείον των αδελφών Δούφα. Το κατάστημα ήταν γεμάτο στρατιώτες. Διέθετε και σφαιριστήριο. 4) Παντοπωλείον «Η Νίκη», του Γεωργίου Κ. Κήκα, ο οποίος προμηθευόταν εμπόρευμα από τη Θεσσαλονίκη. 5) Παντοπωλείον του Αντ. Κίρκου και Σίας. 6) Ζαχαροπλαστείον-Ποτοπωλείον, των αδελφών Τριάρχου, με αθηναϊκές βιτρίνες και άπλετο φως. 7) Καταστήματα ποικίλων ειδών, των Λαζάρου Κίρκου, Λάζου Κυλώνη και Σίας, Κ. Φώλλα και Σίας. 8) Φαρμακείον του Κ. Κατσιγιάννη, όπου διέμενε και ο φίλος τους ιατρός Φιλήμων Ν. Χαρισίου. 9) Εμπορικό κατάστημα, του Ν. Χαρισίου, ο οποίος αγαπούσε και τη δημοσιογραφία. 10) Εστιατόριον, του Λαμιώτη Σπυρ. Τσικνιά. Φημιζόταν για το ωραίο ψητό και το αθάνατο κοκορέτσι της Αλαμάνας που συγκέντρωνε πολύ κόσμο. 11) Εστιατόριον, του Γ. Τριανταφύλλου το οποίο όμως δεν λειτουργούσε πια. Ο ιδιοκτήτης του το εγκατέλειψε προκειμένου να καταλάβει κάποια δημόσια θέση. 12) Ραφείον «Η Ελλάς», του Δ. Σαμαρά, ο οποίος πρώτος, μετά την απελευθέρωση ανάρτησε μία επιγραφή. 13) Ραφείον Αθηναϊκό του «αφενταθρώπου» Ιωάννη Μαρτινόπουλου.Βρισκόταν απέναντι από το εστιατόριο του Σπυρ. Τσικνιά και διέθετε ποικιλία υφασμάτων και ψαλίδι πρώτης ποιότητας. Εργασία επιμελημένη για άψογη εφαρμογή. Ο Μαρτινόπουλος διδάχτηκε την κοπτική, εργαζόμενος, επί σειρά ετών, στα καλύτερα εμποροραφεία της Αθήνας. 14) Ραφείον, του Λαρισαίου Στεφάνου Τσουλχίδου.
Στην περιγραφή της πόλης αναφέρονται και τα παρακάτω πρόσωπα με την ιδιότητά τους:
(Βιβλιογραφική αναφορά: Τσακνάκης Ε., Η Ελασσόνα το 1913 με τη ματιά του Θρ. Μακρή, εκδότη της εφημερίδας Μικρά της Λάρισας, Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 2021, 80, 137-144.)
Στα Θεσσαλικά Χρονικά -1- διαβάζουμε από τον δάσκαλο Αθ. Παπανικολάου, ο οποίος καταγόταν απο τα Γιαννωτά, ότι στα χωριά του Αμάρμπεη της επαρχίας Ελασσόνας, μέχρι το 1930 περίπου, την Κυριακή της Τυρινής, αναβίωνε ένα αποτρόπαιο έθιμο: το κρέμασμα των σκύλων.
Το έθιμο εγκαταλείφθηκε επειδή θεωρήθηκε βάρβαρο και αναχρονιστικό. Το 1960, ωστόσο, αναβίωσε στο χωριό Λυκούδι, ίσως επειδή, όπως αναφέρει ο συντάκτης του άρθρου, μία μερίδα παλιών κατοίκων «οί ειδικοί σκυλοφάηδες», να το διατηρούσαν ζωντανό στη μνήμη τους.
Εκείνη την ημέρα, περίπου δεκαπέντε σκυλιά δοκίμασαν την κρεμάλα. Η δικαιολογία των σκυλοφάηδων ήταν ότι αφενός δεν παθαίνουν τίποτα τα σκυλιά, αφού σκυλιά είναι και αφετέρου ότι έτσι δεν τα τρώνε οι ψύλλοι και αν είναι κάποιο παλαβό θα λογικευτεί.
Παλιότερα, ακόμη και οι Τουρκοι απορούσαν με το έθιμο αυτό και η απάντηση των σκυλοφάηδων ήταν ότι είναι τσοπανόσκυλα τα οποία έφυγαν από το κοπάδι και τα κρεμούσαν για να φοβηθούν και να επιστρέψουν σε αυτό.
Σύμφωνα με τον γράφοντα η δικαιολογία αυτή δεν ευσταθούσε διότι τα σκυλιά δεν συμπεριφέρονται έτσι και είναι στη φύση τους να είναι πιστοί φίλοι του ανθρώπου. Μερικές φορές, μάλιστα, γινόταν κατά λάθος το κακό και ξέσπαγε μεγάλος καυγάς μεταξύ των σκυλοφάηδων και του ιδιοκτήτη του σκύλου.
Τα άπιστα σκυλιά, λοιπόν, τα κρεμούσαν αλύπητα και ο αρθρογράφος επιχειρεί να αναζητήσει την πηγή αυτής της πρακτικής: θα ήταν η απλή ψυχαγωγία ή η εκδήλωση μίσους για τα «άπιστα σκυλιά» που θα συμβόλιζαν τον προαιώνιο εχθρό, τον Τούρκο;
Εάν συνδυαστεί, μάλιστα, ότι το έθιμο τελούνταν στην αρχή της Άνοιξης, παράλληλα με την αφύπνιση της φύσης, ίσως να είχε σκοπό τη διαιώνιση του μίσους κατά του τουρκικού ζυγού και τη μελλοντική ανάσταση του Έθνους.
ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ 