Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
Το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού και η ίδρυση του Γυμνασίου(1939)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στις 8 Οκτωβρίου 1939, για πρώτη φορά η Ελασσόνα γιόρτασε με πανηγυρικό τρόπο την 27η επέτειο της απελευθέρωσής της. Στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της Λάρισας δημοσιεύθηκε, αναλυτικά, το μεγάλο γεγονός, καθώς στις εκδηλώσεις παρευρέθηκε ο νομάρχης Ανδρέας Πολυχρονιάδης. Τα σχετικά δημοσιεύματα της εφημερίδας μεταγράφτηκαν και παρουσιάζονται στο τέλος του παρόντος άρθρου. Στο πρωινό φύλλο της εφημερίδας, στις 7-10-1939, γνωστοποιείται η άφιξη του νομάρχη στην Ελασσόνα, ο οποίος θα μιλήσει στον λαό μέσω μικροφώνου, στη συνέχεια θα εγκαινιάσει το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού και θα μεταβεί στο νεκροταφείο για να καταθέσει στεφάνι στη μνήμη του πρώτου πεσόντα, το 1912, Έλληνα αξιωματικού Ιωάννη Μαυροδήμου.
Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ
Στο φύλλο 5679/10-10-1939 δημοσιεύθηκε αναλυτικά ο πανηγυρικός εορτασμός. Ο νομάρχης αναχώρησε από τη Λάρισα στις 9:00 ώρα το πρωί συνοδευόμενος από επιφανή μέλη της δημόσιας διοίκησης. Σε όλη τη διαδρομή τοποθετήθηκαν αγροφύλακες για να αποδώσουν τιμές στον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Οι κάτοικοι της Γιάννουλης και η νεολαία συγκεντρώθηκαν στον δρόμο για να επευφημήσουν τον νομάρχη. Το ίδιο συνέβη και στον Τύρναβο, στο Δαμάσι, στο Μεσοχώρι (Μυλόγουστα), στο Αμούρι, στο Δομένικο και στα Αραδοσίβια. Ειδικά στα Αραδοσίβια η υποδοχή ήταν παροιμιώδης. Είχε στηθεί μία μεγαλοπρεπής αψίδα στον δρόμο και όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τη διέλευση του νομάρχη για να εκδηλώσουν τη λατρείας τους στο πρόσωπό του. Ο νομάρχης κατέβηκε από το αυτοκίνητο και οι δάσκαλοι και ο κοινοτάρχης τού εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη των κατοίκων της επαρχίας Ελασσόνας. Στις 11:00 ώρα το πρωί ο νομάρχης εισήλθε στη σημαιοστολισμένη Ελασσόνα όπου είχε στηθεί μία αψίδα με την επιγραφή «ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ» και του αποδόθηκαν τιμές από την στρατιωτική μπάντα. Οι τοπικοί άρχοντες, οι εκπρόσωποι των τοπικών φορέων, καθώς και χιλιάδες κόσμου από την Ελασσόνα και τα γύρω χωριά, υποδέχθηκαν τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης. Μετά την τέλεση της δοξολογίας στην Μητρόπολη της Ελασσόνας, ο νομάρχης ανέβηκε στην εξέδρα της πλατείας και αναγνώστηκε το ψήφισμα της Διοικούσης Επιτροπής σύμφωνα με το οποίο ο νομάρχης ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Ελασσόνας.
Ο νομάρχης, κατά την εκφώνηση του δημόσιου λόγου του, ανέφερε τη σπουδαιότητα της μάχης της Ελασσόνας για το ελληνικό έθνος και ότι πριν 27 χρόνια συγκαταλεγόταν στους αξιωματικούς του στρατού που ακολούθησαν τον βασιλιά Κωνσταντίνο στη μάχη της Ελασσόνας και του Σαρανταπόρου. Εξήρε την κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά και μίλησε για την εθνική άμυνα, ενώ έθιξε και άλλα ζητήματα τα οποία απασχολούσαν τη χώρα εκείνη την εποχή.
Ο κόσμος ζητωκραύγαζε και ακολούθησε παρέλαση από τα δημοτικά σχολεία, το γυμνάσιο και τη νεολαία Ελασσόνας και Τσαριτσάνης. Στη συνέχεια, ο νομάρχης μετέβη στο εργοστάσιο του ηλεκτροφωτισμού και έθεσε σε κίνηση της μηχανές του. Ακολούθως, μετέβη στο νεκροταφείο όπου κατέθεσε στεφάνι στον τάφο του Ιωάννη Μαυροδήμου. Παρατέθηκε γεύμα προς Ε; του και στις 6:00 ώρα το απόγευμα, ο νομάρχης αναχώρησε από την Ελασσόνα με χειροκροτήματα.
ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ – ΕΓΚΑΙΝΙΑ
Το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού ιδρύθηκε από την Ανώνυμη Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού και Παγοποιίας Ελασσώνος, την οποία εκπροσωπούσε ο δικηγόρος Βασ. Ζαχίδης. Η λειτουργία του εγκαινιάσθηκε από τον νομάρχη, κατά την επίσκεψή του στην Ελασσόνα. Ο νομάρχης, ο συνεργάτης του, Βαφείδης, και ο Ελασσονίτης Κ. Περραιβός, συνέβαλαν στην ίδρυση του εργοστασίου, όπως προκύπτει από τον λόγο του εκπροσώπου της επιχείρησης (φύλλο 5681/12-10-1939).
Στην ομιλία του ο νομάρχης είχε αναφέρει ότι ο φωτισμός της Ελασσόνας ήταν γόρδιος δεσμός και χρειάσθηκε πολύς χρόνος για να λυθεί το πρόβλημα. Το μεγάλο αυτό έργο πολιτισμού, όπως το αποκάλεσε, δεν ήταν πλέον επιχείρηση κανενός επιχειρηματία, αλλά κτήμα όλων των Ελασσονιτών (φύλλο 5679/10-10-1939).
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗΣ
Το έτος 1939 λειτούργησε το γυμνάσιο της Ελασσόνας (φύλλο 5679/10-10-1939). Ο νομάρχης ανέφερε ότι η ίδρυση του γυμνασίου ήταν απόφαση του υπουργείου παιδείας, επειδή η Ελασσόνα ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας και θα ικανοποιούνταν οι εκπαιδευτικές ανάγκες τόσο των μαθητών της πόλης όσο και των μαθητών των χωριών της περιφέρειας.
Ορισμένοι κάτοικοι της Τσαριτσάνης είχαν αντιδράσει στην απόφαση να καταργηθεί το ιστορικό γυμνάσιο της Τσαριτσάνης και να μεταφερθεί στην Ελασσόνα. Ο νομάρχης προέβαλε το επιχείρημα ότι εάν το κράτος λειτουργούσε με τον τρόπο σκέψης των Τσαριτσανιωτών, το πανεπιστήμιο Αθηνών θα έπρεπε να μετατεθεί στο Ναύπλιο επειδή ήταν η πρώτη πρωτεύουσα. Καθησύχασε, ωστόσο, τους κατοίκους της Τσαριτσάνης, καθώς το σχολείο τους δεν καταργήθηκε αλλά μετατράπηκε σε αστική σχολή με πλήρες διδακτικό προσωπικό και τους προέτρεψε να πειθαρχούν στις κυβερνητικές αποφάσεις.
Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Την περίοδο εκείνη υπήρχε πρόβλημα αυτάρκειας σιτηρών, όπως επισήμανε ο νομάρχης στην ομιλία του (φύλλο 5679/10-10-1939). Έτσι, προέτρεψε τον λαό της Ελασσόνας, ο οποίος ζούσε σε κατ εξοχήν αγροτική περιφέρεια, να καλλιεργεί συστηματικά τη γη, παράγοντας σιτάρι, καθώς η χώρα εισήγαγε μία σημαντική ποσότητα σιτηρών (παρήγαγε 900 τόνους και εισήγαγε 400 τόνους). Ανέφερε, χαρακτηριστικά, ότι δεν πρέπει να μείνει ούτε σπιθαμή γης άσπαρτη και ότι ακόμη και στις αυλές των σπιτιών πρέπει να σπείρουν. Εξάλλου αυτό ήταν και το κήρυγμα του Ι. Μεταξά (φύλλο 5681/12-10-1939), όπως και ότι η αναγέννηση του τόπου θα επιτευχθεί από τον αγρότη.
Τέλος, ο νομάρχης επισήμανε ότι τα χρέη των αγροτών προς το δημόσιο θα πρέπει να εξοφληθούν, καθώς είναι θέμα τιμής η καταβολή της πρώτης δόσης.
ΤΑ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
(Με τη σειρά που εμφανίζονται στα δημοσιεύματα)
Πολυχρονιάδης Ανδρέας, νομάρχης.
Μαυροδήμος Ιωάννης, πρώτος αξιωματικός πεσόντας κατά την απελευθέρωση της Ελασσόνας το 1912.
Αστεριάδης, δήμαρχος Λάρισας.
Ραπτοδήμος Β., ανώτερος διοικητής χωροφυλακής.
Βαφείδης, διευθυντής της νομαρχίας.
Κουντούρης, διευθυντής της νομαρχίας.
Μανουσάκης, στρατιωτικός ιατρός.
Σιγάλας, νομοτεχνικός.
Παναγιωτάτος, προϊστάμενος γεωργικής υπηρεσίας
Σακκελαρίου, προϊστάμενος της Μ.Υ.Κ.
Μουστρούφης, διευθυντής γεωργικού ταμείου.
Τζαμούρης, επόπτης Αγροφυλακής.
Γερογιάννης, υποδιευθυντής αγροτικής τράπεζας.
Γαργαλιάνος Στ., δημοσιογράφος.
Περραιβός Κ., δημοσιογράφος.
Σάκκας, προϊστάμενος υγειονομικού κέντρου.
Τσουβέλης, φυλλοξηρικός ελεγκτής.
Ταουσάνης, πρόεδρος κοινότητας Τυρνάβου.
Ριζινός Στέφανος, διδάσκαλος Αραδοσιβίων.
Παχή Άρτεμις, διδασκάλισα Αραδοσιβίων.
Ιωαννίδης Στυλ., πρόεδρος κοινότητας Αραδοσιβίων.
Τζουβάρας. πρόεδρος κοινότητας Ελασσόνας.
Νεόφυτος, αρχιμανδρίτης.
Αγδινιώτης Ηλίας, υπομοίραρχος, διοικητής χωροφυλακής Ελασσόνας.
Πιτένης Μιχ., αντιπρόεδρος κοινότητας Ελασσόνας.
Κωνσταντίνος, βασιλέας.
Γεώργιος Β΄, βασιλέας.
Μεταξάς Ιωάννης, επικεφαλής της Κυβέρνησης.
Ζαχίδης Βασ., δικηγόρος, πρόεδρος του Δ.Σ. της Ανώνυμης Εταιρείας Ηλεκτροφωτισμού και Παγοποιίας Ελασσόνας.
Βρείτε το τεκμήριο εδώ: Τσακνάκης Ευάγγελος, «Ο πρώτος πανηγυρικός εορτασμός της επετείου απελευθέρωσης της Ελασσόνας (Τα εγκαίνια του εργοστασίου ηλεκτροφωτισμού και η ίδρυση του γυμνασίου το 1939)», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 81 (Λάρισα 2022)
ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ 